Geschiedenis
Hoe het begon.....
In 1997 kocht Margriet Lestraden het geboortehuis van de beroemdste schilder van Letland; Vilhelms Purvītis. Het huis is gelegen in de prachtige wildernis vlak bij Zaube en Taurupe (40 km rechts van de lijn Sigulda-Cēsis). Het werd gerestaureerd en al doende leerde zij samenwonen met de mensen, de natuur, de nieuwe weersomstandigheden, andere gewoonten.... (www.purvitishouse.com).
Ze vroeg zich af hoe haar oude buurvrouw Elsa de strenge winter overleefde met haar reumatiek, zonder kinderen die boodschappen voor haar haalden, zonder een kraan, met houtkachels bij min 30 graden en een meter sneeuw voor de deur. Ze vroeg aan de dokter ‘hoe redden de mensen het hier in de winter?” En de dokter zei: “Ze redden het niet.” En zo werd Elsa de inspiratie voor het project “Give a Hand”. |
 |
Situatie
In Zaube, een landelijk dorp, 90 km ten noordoosten van Riga, wonen, zoals in heel Letland, veel mensen op boerderijen. Velen van hen zijn oud en 80 personen hebben dringend medische zorg en maatschappelijke hulp nodig. Maar ze zijn niet in staat om de 5 LVL (eu 7,-), de kosten van een doktersbezoek, te betalen. De pensioenen variëren van 60,- eu tot 130,- eu per maand afhankelijk van het arbeidsverleden. Velen hebben geen telefoon, geen wasgelegenheid, soms geen stroom.
Als zij geen kinderen hebben die in de buurt wonen en voor ze zorgen dan worden ze in het dagelijks leven geconfronteerd met vele zorgen en eenzaamheid is een van de grootste. Zij besteden de laatste dagen van hun leven in isolement, terwijl ze soms de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog, Siberië en de Sovjet tijd hebben overleefd en nu een economisch zeer moeilijke tijd doormaken.
Een maatschappij die zichzelf respecteert, kan de ogen niet sluiten en deze generatie tot een "lost generation" uitroepen. Men zou deze bejaarden een helpende hand moeten bieden. Zij verdienen het.
top^ |
|
2006
In 2006 werd in Zaube in het kader van "Kern met Pit", een subsidieregeling van de Koninklijke Nederlandse Heide Maatschappij een project uitgevoerd dat ''Pasniedz Roku'' heette, oftewel ''Give a Hand''. |
 |
Tijdens de uitvoering van dit project werden 80 mensen die op afgelegen boerderijen woonden en die er niet goed aan toe waren, elke maand op vrijwillige basis door de dokter bezocht. Zij controleerde bloeddruk, medicatie en de gehele situatie. Kort nadat het project begonnen was, begon men uit te kijken naar de dokter, verlangend naar haar bezoek. Na afloop van dit project wisten we dat we de vinger op een heel zere plek hadden gelegd. |
 |
2007
In 2007 hebben we een pilot-project gestart, gebaseerd op de opgedane ervaring, dat medische, sociale en praktische hulp bood aan 80 ernstig zieke of erg oude mensen en er werd nauwkeurig bijgehouden hoeveel uren, hoeveel kilometers en hoeveel problemen voorbij kwamen. De evaluatie is te lezen onder Archief
Het project bestond uit drie onderdelen:
A. Give a Hand
B. Telefoon cirkel
C. Maak een wens waar
top^ |
 |
A. Give a Hand
Van de 80 bejaarden waren er 40 met een problematische gezondheid en 10 in een serieus gevaarlijke gezondheidssituatie. De 10 werden maandelijks door de dokter en de verpleegster bezocht en de 40 een maal per twee maanden. Hiernaast heeft een ""Give a Hand" medewerkster (sociaal werkster) deze 50 personen bezocht om te inventariseren welke problemen en behoeften er waren en hoe die, in samenwerking met de gemeente, opgelost konden worden. |
 |
B. Telefoon cirkel
De overige 30 bejaarden die niet in direct gevaar verkeerden, zouden een mobieltje krijgen en en drie cirkels vormen waarbij men elkaar iedere twee dagen volgens een schema belt om te horen hoe het gaat, waarbij de laatste de sociaal werkster zou informeren. Dit deel van het project is niet uitgevoerd omdat we geen sponsor konden vinden die de mobieltjes met beltegoed zouden sponsoren.
top^ |
C. Maak een wens waar
Oudere mensen die ver van het dorp wonen (soms 14 km) en vaak geen kinderen hebben, kunnen basale wensen hebben die niet uitgevoerd kunnen worden zonder hulp van buitenaf. Deze wensen kunnen eenvoudig zijn: |
-een bezoek aan de tandarts
-een bezoek aan de opticien voor een bril (velen hebben zelfs geen bril)
-een bezoek aan het graf van een geliefde in een ander deel van Letland
-een bezoek aan een familie-lid
-hakken van hout (alle kachels zijn houtgestookt)
-schoonmaken van het huis
-kleine reparaties
-vervangen van lampenbolletjes
-schilderen van een kamer
-wassen van kleding (niemand heeft een wasmachine en/of stromend water)
-een warm bad
-speciale boodschappen
-reparatie van een lekkend dak |
 |
Op het moment van uitvoering was het niet bekend welke wensen er leefden omdat deze mensen geïsoleerd leven. Soms schaamt men zich ervoor om het te zeggen of te trots om om hulp te vragen. Maar als de wensen bekend zijn, dan kan simpele pragmatische hulp uitkomst bieden. De dokter en de sociaal werkster inventariseren de behoeften en in kleine deelprojecten met hulp van vrijwilligers uit het dorp worden de wensen opgelost.
top^ |
Doelen van het project
Het project heeft drie doelstellingen:
1. Oudere mensen die soms twee oorlogen, een Siberië en een Sovjetperiode hebben meegemaakt het gevoel te geven dat, nu ze oud en eenzaam zijn, mensen om ze
geven, ze helpen en ze het gevoel te geven dat ze deze zorg waard zijn. Het zal hen een gevoel van veiligheid geven.
2. Te communiceren met de inwoners van het dorp welke (kleine) wensen er leven bij de buren en een gevoel van verantwoordelijkheid te stimuleren voor medemensen
(burenhulp). Ook jonge kinderen kunnen met deze behoeften worden geconfronteerd en in school 'teams' aan de Give a Hand projecten meewerken. Zo wordt gegarandeerd dat er ‘social inclusion’ ontstaat. 3. Het probleem van de ouderen op het platteland is landelijk en lijkt onoplosbaar maar in een systeen van botton-up/top down kan veel bereikt worden. Het pilot
project in Zaube zal voldoende informatie geven om duidelijk te maken welke kosten gemoeid zijn met deze vorm van zorg en of deze vorm toepasbaar is voor
alle Baltische landen. De kosten per persoon/per jaar zijn niet meer dan 50,- Lats, terwijl opname in een bejaardentehuis 3000,- Lats per jaar kost. Ieder dorp heeft een lege flat en een dokter, het is dus eenvoudig overal toepasbaar. |
2008
Na afloop van het pilot project hebben we de mensen geënquêteerd. De bevindingen waren hartverscheurend. Uitgewerkte antwoorden kunt u lezen onder Archief – evaluatieverslag. Duidelijk werd dat behalve eenzaamheid en tekort aan geld het feit dat men kleding en lijf niet kon wassen in de winter, als grootste probleem werd ervaren.
Toen is een nieuw idee geboren: De Give a Hand flat. Het is de bedoeling dat bejaarden thuis worden opgehaald met hun wasje, ca vier uur gebruik maken van de flat, een bad of douche nemen, hun was doen, de dokter bezoeken en de winkel en dan worden ze weer naar huis gebracht. Het is ook de bedoeling om in de flat service te bieden als tandarts, pedicure, hulp bij invullen van formulieren, kapper etc.
top^ |
 |
2009
Er werd een Letse stichting opgericht. Biedriba Give a Hand. Deze stichting met lokale mensen in het bestuur kocht een flat vlak bij de dokter en de aankoop van de flat werd bekostigd door de vrouwen in het dorp die begonnen met het breien van prachtige Letse sokken (textielgroep Trejdeviņi). Deze sokken werden gegeven aan Nederlanders die minimaal 15,- euro doneerden. Al met al hebben de ‘sockladies’ 700 paar sokken geschonken. En als je bedenkt dat 1 paar sokken 30 uur breien is, dan is dit een ongelofelijk groot geschenk. |
  |
2010
In 2009 en 2010 werd getracht om het aankoop bedrag van de flat te vinden. Dank zij vele Nederlandse vrienden en enkele sponsors werd de benodigde 12.000,- euro gevonden! In december 2010 was alles afbetaald!
2011
In 2011 werd een subsidieverzoek gedaan bij het EU-Leadersproject (ELFLA-LAD Nr. 10-09-LL29-L413101) om de flat op te knappen en aan te passen aan de behoeften van bejaarden. We kregen LVL 8.137 (€ 11.625) toegezegd. In de winter van 2011-2012 vond de verbouwing plaats, soms erg ingewikkeld omdat alle elektriciteit en verwarming werd afgekeurd. Dit bracht een extra, onverwachte kostenpost van LVL 5000,- mee waardoor alle reserves in een keer op waren. |
 |
2012
In de winter werd de flat Gundagas 11 van een naargeestige sovjetflat omgetoverd tot een prachtige oase in pasteltinten, met een grote badkamer, een prachtige keuken en woonkamer, een kantoor en een ruimte waar de tandarts, de opticien, de pedicure en de fysiotherapeut kan plaatsnemen.
Op 9 augustus werd de flat geopend en ingezegend. Het was een groot moment voor Zaube. Een droom was waar geworden, een droom waar heel veel vrijwilligers aan meegewerkt hebben. De eerste Give a Hand flat die een voorbeeld moet zijn voor vele gemeenten die nu al belangstelling hebben getoond.
top^ |
 |
In 2012 is in Nederland nu ook een stichting Give a Hand opgericht met dezelfde doelstellingen en is er een bankrekening geopend bij de Rabobank. We hebben ook de ANBI status gekregen, waardoor schenkingen van de belasting aftrekbaar zijn. |
2013
Na de opening van de Give a Hand flat in 2012 begon de eerste winter waarin we konden proefdraaien met het concept. Omdat we nog aan het sparen waren voor de taxi, hebben we ons gericht op mensen die in de omgeving woonden. Er werd op verschillende manieren gebruik gemaakt van het appartement. Het werd een centrum voor het doneren van kleding, de was machine werd intensief gebruikt en sommigen gebruikten de badkamer. Maar in de praktijk bleek dat een vreemde badkamer werd een barrière is die genomen moet worden. Sommige mensen vonden hun eigen tinnen badkuip thuis toch prettiger.
Intussen werd in Nederland de fondsenwerving weer ter hand genomen. Een auto volgeladen met prachtige sokken en wanten, gebreid door de dames uit het dorp, vonden hun weg naar donateurs. |
  |
Nieuw was ook het samenwerkingscontract met de gemeente Amata. De burgemeester, mevrouw Eglite, staat 100% achter het project en heeft de toezegging gedaan om een aantal overhead kosten voor rekening van de gemeente te laten komen. Zo wordt de coördinatie, de schoonmaak, de waterkosten en de verwarming door de gemeente betaald. Dit haalt een belangrijke belasting van de schouders van de stichting.
Ook ontstond er belangstelling van de gehandicapten uit de omgeving om het appartement voor hun bijeenkomsten te gebruiken. Daar stonden we natuurlijk zeer enthousiast tegenover maar er was een probleem; het appartement ligt op de eerste etage en is dus niet bereikbaar voor rolstoelers.
|
 |
In het voorjaar van 2013 werd door M. Lestraden een lezing gegeven op het jaarfeest van de Nederlandse Heide Maatschappij omdat het project Give a Hand als een van de meest geslaagde projecten werd beschouwd, waarin een initiatief een langdurig leven krijgt en een model is voor samenwerking tussen het particulier initiatief en de overheid. |
2014
Het appartement werd intensief gebruikt door bewoners die in de nabije omgeving van het appartement wonen. Mensen op afgelegen boerderijen moet wachten tot de Give a Hand taxi werkelijkheid is geworden. Deze taxi zal de bewoners van afgelegen boerderijen ophalen en weer thuis brengen. Men zal de flat ca 4 uur gebruiken en een wasje, een douche en een doktersbezoek kunnen doen. Een van de gevolgen is dat bejaarden weer deel gaan uitmaken van de dorpsgemeenschap en dat social inclusion zal plaatsvinden. |
  |
De gemeente heeft het initiatief genomen om een subsidieverzoek in te dienen bij de Eu om een traplift aan te kunnen brengen. In augustus was men net begonnen met het aanbrengen van deze lift. |
 |
Intussen hebben de Soroptimisten Eindhoven het project voor twee jaar geadopteerd. Het doel van hun inspanning is het bijeenbrengen van gelden om de Give a Hand taxi te kunnen kopen.
Zo werd in april een middag georganiseerd een Nietzsche-Wagner middag georganiseerd. Drie vakmensen (een filosoof, een musicus en een psychiater) vertelden over de complexe relatie die bestond uit afstoting, liefde en bewondering. De middag was een doorslaand succes en volledig uitverkocht. |
 |
In november werden rondleidingen verzorgd op het Eindhovense GLOW festival. Dit jaarlijkse licht festival is een begrip geworden waarbij kunstenaars, designers en architecten uit de hele wereld de stad omtoveren tot een ‘’stralend museum’’. Tijdens alle evenementen werd sokken en wanten verkocht |